PZP | Prasówka | 7 marca 2023 r.
Portal ZP
1. Administracja rządowa musi uwzględniać w przetargach aspekty społeczne
Justyna Rek-Pawłowska | Dodano: 6 marca 2023
Przypominamy, że pod koniec ubiegłego roku Rada Ministrów przyjęła nowe „Zalecenia w sprawie uwzględniania przez administrację rządową aspektów społecznych w zamówieniach publicznych”.
Dokument nakłada na wszystkich kierowników jednostek administracji rządowej obowiązek uwzględniania aspektów społecznych w możliwie jak najszerszym zakresie oraz w jak największej liczbie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.
Zalecenia odnoszą się do instrumentów o charakterze społecznym wskazanych w ustawie Pzp. Dostosowano zalecenia do obowiązującej Polityki Zakupowej Państwa.
2. Kalkulatory waloryzacyjne UZP i GUS do umów na roboty budowlane
Justyna Rek-Pawłowska | Dodano: 28 lutego 2023
W grudniu ubiegłego roku omawialiśmy na łamach Portalu ZP opracowanie Urzędu Zamówień Publicznych i Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące praktyki waloryzacji umów w sektorze budowlanym. Wskazano tam możliwe mechanizmy waloryzacji i jednocześnie zapewniono, że w niedługim czasie zostaną przygotowane narzędzia, które zautomatyzują waloryzowanie umów. Kalkulatory są już dostępne i można z nich bezpłatnie korzystać na stronie: http://swaid.stat.gov.pl/Ceny_dashboards/Raporty_predefiniowane/RAP_DBD_CEN_30.aspx.
Przygotowany kalkulator służy automatycznemu wyliczeniu wynagrodzenia po dokonanej waloryzacji przy zastosowaniu jednowskaźnikowej klauzuli zawartej we wspomnianym opracowaniu „Klauzule waloryzacyjne dla sektora budownictwa”.
Jak czytamy na stronach WWW Urzędu Zamówień Publicznych, aby za pomocą narzędzia obliczyć należną kwotę waloryzacji, wystarczy wprowadzić do niego kilka podstawowych parametrów takich jak:
– pozycja wyszczególniona w ramach wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej,
– wartość stałego współczynnika obrazującą część wynagrodzenia, które nie podlega waloryzacji (element niewaloryzowany),
– miesiąc i rok początkowy,
– miesiąc i rok końcowy,
– wartość kontraktu.
Grupa robocza pracuje nad kolejnym kalkulatorem, który będzie uwzględniać koszyki waloryzacyjne zaproponowane w przywołanym opracowaniu jako druga metoda waloryzacji.
3. Normy w przetargach – ważne informacje na stronach UZP
Dodano: 6 marca 2023
Na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych pojawiła się nowa zakładka „Normy w zamówieniach publicznych”. Będzie można tam znaleźć informacje na temat podstaw prawnych, zarówno krajowych, jak i europejskich, oraz sposobów odwoływania się do norm w zamówieniach publicznych.
Ponadto w serwisie internetowym UZP zamieszczono wykaz organizacji normalizacyjnych oraz link do publikacji KE pt. „Przewodnik dotyczący odwoływania się do norm w zamówieniach publicznych”.
https://www.portalzp.pl/nowosci/normy-w-przetargach-wazne-informacje-na-stronach-uzp-31113.html
4. Kryteria oceny ofert o charakterze społecznym i środowiskowym (zrównoważone zamówienia publiczne) – poradnik UZP
Dodano: 6 marca 2023
Urząd Zamówień Publicznych wydał obszerne opracowanie dotyczące możliwych do zastosowania w przetargach kryteriów oceny ofert o charakterze społecznym i środowiskowym. Składa się ono z trzech części: ogólnego omówienia i przypomnienia zasad, jakie rządzą formułowaniem kryteriów oraz przykładowymi kryteriami społecznymi i przykładowymi kryteriami środowiskowymi. Warto skorzystać z dostępnej publikacji szczególnie w kontekście tego, iż kierownicy jednostek administracji rządowej są odgórnie zobowiązani do uwzględniania aspektów społecznych w zamówieniach publicznych, zawsze gdy istnieje taka możliwość.
Kryteria oceny ofert o charakterze społecznym i środowiskowym służą m.in. realizacji zrównoważonych zamówień publicznych. Czym w ogóle są zrównoważone zamówienia publiczne? Komisja Europejska definiuje je jako „proces, w ramach którego organizacje zaspokajają swoje potrzeby na towary, usługi, roboty budowlane, w oparciu o stosunek jakości do ceny w całym cyklu życia, generując korzyści nie tylko dla organizacji, ale także dla społeczeństwa i gospodarki, przy jednoczesnym minimalizowaniu szkód dla środowiska”.
Ze względu na cel i charakter zamówienia wśród zrównoważonych zamówień publicznych wyróżnia się tzw. społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne i zielone zamówienia publiczne.
Jak czytamy w opracowaniu UZP, społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne równocześnie z zaspokajaniem zapotrzebowania zamawiającego na określoną dostawę, usługę lub robotę budowlaną realizują cele społeczne takie jak:
– zatrudnienie przy realizacji zamówienia m.in. osób bezrobotnych, poszukujących pracy, osób usamodzielnianych czy też osób z niepełnosprawnościami;
– integracja społeczna osób marginalizowanych (w tym także osób z niepełnosprawnościami);
– równość szans i niedyskryminacja czy
– uwzględnienie kwestii etycznego handlu oraz przestrzeganie zasad społecznej odpowiedzialności biznesu.
Z kolei zielone zamówienia publiczne wypełniają cele środowiskowe i klimatyczne. Zamawiający realizując potrzeby zakupowe, wybiera takie dostawy, usługi lub roboty budowlane, które będą najmniej negatywnie oddziaływać na środowisko w trakcie ich cyklu życia.
Realizacja założeń społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych jak i zielonych zamówień publicznych odbywa się poprzez odniesienia do aspektów społecznych i środowiskowych. Aspekty te zamawiający może z kolei ujmować w wymaganiach związanych z realizacją zamówienia zawartych w:
– opisie przedmiotu zamówienia,
– warunkach udziału w postępowaniu,
– fakultatywnych podstawach wykluczenia z postępowania,
– kryteriach oceny ofert.
Te ostatnie szczegółowo omawia opracowanie Urzędu Zamówień Publicznych.
Kryteria oceny ofert o charakterze społecznym
Zgodnie z art. 242 ust. 2 pkt. 2 ustawy Pzp zamawiający może zdefiniować jakościowe kryteria oceny ofert, które odnoszą się do aspektów społecznych, w tym do integracji zawodowej i społecznej osób społecznie marginalizowanych, o których mówi art. 94 ust. 1 ustawy Pzp. Kryteria te mogą odnosić się w szczególności do zatrudnienia osób defaworyzowanych bądź współpracy z podmiotami integrującymi osoby społecznie marginalizowane, która ma na celu zatrudnienie/zaangażowanie takich osób do realizacji zamówienia lub podnoszenie ich kwalifikacji w związku z realizacją zamówienia.
Aby jednak móc skorzystać z kryteriów oceny ofert, które dotyczą integracji zawodowej i społecznej osób społecznie marginalizowanych, muszą to uzasadniać okoliczności wynikające z opisu przedmiotu zamówienia lub sposobu jego wykonania.
Opracowanie omawia m.in. następujące kryteria dotyczące integracji zawodowej i społecznej osób społecznie marginalizowanych:
– kwoty zadeklarowanej przez wykonawcę na zaangażowanie/zatrudnienie do realizacji zamówienia osób z niepełnosprawnościami,
– przeprowadzenia szkoleń lub innych form podnoszenia kwalifikacji niezbędnych do odpowiedniego wykonywania pracy przez osoby społecznie marginalizowane,
– przeprowadzenia szkolenia z dostępności architektonicznej,
– promowania równości w wynagradzaniu,
– odwołania do etykiet społecznych oraz standardów społecznych określonych w etykietach społecznych,
– etykiety GOTS,
– etykiety Rainforest Alliance,
– przygotowania serwisu kawowego z wykorzystaniem kawy pochodzącej z produkcji spełniającej kryteria społeczne Sprawiedliwego Handlu,
– uwzględniania szczególnych potrzeb żywieniowych,
– przygotowania posiłków zgodnie z zasadami zdrowego żywienia.
Kryteria jakościowe w kontekście środowiskowym mogą odnosić się do:
– jakości, w tym parametrów technicznych;
– aspektów środowiskowych, w tym efektywności energetycznej przedmiotu zamówienia;
– warunków dostawy, takich jak sposób lub czas dostawy.
Środowiskowe kryteria oceny ofert
W ramach środowiskowych kryteriów oceny ofert zamawiający może wykorzystać m.in. etykiety ekologiczne, które potwierdzą, że oferowane przez wykonawcę produkty posiadają określone cechy środowiskowe. Aby – zgodnie z art. 104 ust. 1 ustawy Pzp – zamawiający mógł w opisie kryteriów oceny ofert żądać od wykonawcy określonej etykiety, muszą być łącznie spełnione następujące warunki:
1) wymóg etykiety dotyczy wyłącznie kryteriów, które są związane z przedmiotem zamówienia, i są odpowiednie dla określenia cech robót budowlanych, dostaw lub usług będących przedmiotem tego zamówienia;
2) wymóg etykiety jest oparty na obiektywnie możliwych do sprawdzenia i niedyskryminujących kryteriach;
3) wymóg etykiety jest opracowywany i przyjmowany w drodze otwartej i przejrzystej procedury, w której mogą uczestniczyć wszystkie zainteresowane podmioty, w tym te, które należą do administracji publicznej, konsumenci, partnerzy społeczni, producenci, dystrybutorzy oraz organizacje pozarządowe;
4) etykiety oraz wymagania etykiety są dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron;
5) wymagania etykiety określa podmiot trzeci, na który wykonawca ubiegający się o etykietę nie może wywierać decydującego wpływu.
Wymagając etykiety, zamawiający ma obowiązek zaakceptować etykietę, która potwierdza spełnienie równoważnych wymagań do tych odnoszących się do określonej przez zamawiającego etykiety.
Przykładowe kryteria środowiskowe, jakie omawia autor opracowania to m.in. kryterium oceny ofert dotyczące:
– zastosowania włókien drzewnych pochodzących ze zrównoważonej gospodarki leśnej w produkcie objętym zamówieniem,
– ekologicznych parametrów technicznych pojazdów wykorzystywanych do realizacji zamówienia,
– edukacji ekologicznej w zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wśród mieszkańców terenu objętego zamówieniem,
– dostawy lub zastosowania w ramach świadczenia usługi wyrobów wyprodukowanych zgodnie z wymaganiami produkcji ekologicznej,
– dotyczące charakterystyki środowiskowej środków czystości stosowanych przy realizacji zamówienia, odnoszące się do klasy efektywności paliwowej opon,
– dotyczące efektywności energetycznej budynku,
– dotyczące emisji CO2 oraz zanieczyszczeń przez pojazdy samochodowe.
Publikacja UZP niezwykle praktycznie omawia poszczególnie kryteria łącznie ze wskazaniem przykładowych zapisów w dokumentach zamówienia oraz umowy o zamówienie publiczne (zawierających opisy kryteriów oceny ofert i sposobu ich oceny).
Prawo
Ruszył nabór na inwestycje podnoszące bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów na drogach
Robert Horbaczewski | Data dodania: 03.03.2023
252 mln zł z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg przeznaczył Minister Infrastruktury na inwestycje poprawiające bezpieczeństwo na drogach wojewódzkich w 2023 r. Nabór wniosków ruszył 3 marca. Nabór wniosków uruchomili też wojewodowie (łączna pula 1 mld zł) na zadania podnoszące bezpieczeństwo niechronionych uczestników ruchu na drogach powiatowych i gminnych.
Dofinansowanie w wysokości 50 proc. wartości zadania mogą uzyskać inwestycje na rzecz poprawy bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu, polegające w szczególności na budowie lub przebudowie dróg dla pieszych, dróg dla pieszych i rowerów, dróg dla rowerów, przejść dla pieszych, przejazdów dla rowerów oraz peronów przystankowych wraz z dojściami do nich. Na dofinansowanie zadań wojewódzkich w ramach Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg zaplanowano 240 mln zł. Dodatkowe środki, w wysokości 5 proc. tej kwoty, pozostają w rezerwie, której dysponentem jest premier.
Wnioskodawca może złożyć nie więcej niż jeden wniosek o dofinansowanie, lecz może on dotyczyć kilku odcinków dróg wojewódzkich. Wysokość dofinansowania udzielonego na jedno zadanie to nawet 15 mln zł. Na oddanie do użytkowania zadań, które uzyskają wsparcie z RFRD, inwestorzy będą mieli 24 miesiące od podpisania umowy o dofinansowanie.
Nabór na inwestycje w drogach powiatowych i gminnych
2 marca 2023 r. wojewodowie ogłosili nabór wniosków o dofinansowane zadań w zakresie poprawy bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu na drogach powiatowych i gminnych. Maksymalne dofinansowanie może wynieść do 80 proc. kosztów realizacji zadania.
– Na wsparcie zadań polegających w szczególności na budowie, przebudowie lub remoncie dróg dla pieszych, dróg dla pieszych i rowerów, dróg dla rowerów, przejść dla pieszych, przejazdów dla rowerów, peronów przystankowych wraz z dojściami przeznaczamy 1 mld zł – informuje wiceminister infrastruktury Rafał Weber.
Kwota ta zawiera 5 proc. rezerwę, której rozdysponowanie jest w gestii premiera. Limit środków dla poszczególnych województw jest ustalany zgodnie z algorytmem, o którym mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie podziału środków Funduszu Dróg Samorządowych na dofinansowanie budowy, przebudowy lub remontu dróg powiatowych i dróg gminnych na poszczególne województwa:
województwo dolnośląskie: 49 mln zł;
województwo kujawsko-pomorskie: 54,8 mln zł;
województwo lubelskie: 97,8 mln zł;
województwo lubuskie: 30,8 mln zł;
województwo łódzkie: 53,2 mln zł;
województwo małopolskie: 65,3 mln zł;
województwo mazowieckie: 111,5 mln zł;
województwo opolskie: 20,9 mln zł;
województwo podkarpackie: 61,1 mln zł;
województwo podlaskie: 74,1 mln zł;
województwo pomorskie: 45,6 mln zł;
województwo śląskie: 51,2 mln zł;
województwo świętokrzyskie: 52,8 mln zł;
województwo warmińsko-mazurskie: 60,8 mln zł;
województwo wielkopolskie: 85,9 mln zł;
województwo zachodniopomorskie: 37,7 mln zł.
Rządowe wsparcie dróg powiatowych i gminnych w 2023 r.
Na początku lutego 2023 r. Prezes Rady Ministrów zatwierdził listy zadań powiatowych i gminnych do dofinansowania ze środków Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg w ramach naboru wniosków na 2023 rok. Wsparcie rządowe uzyska 1780 zadań, w tym 538 powiatowych oraz 1 242 gminnych.
Inwestycje obejmą budowę, przebudowę lub remont 2,8 tys. km dróg: 1,5 tys. km powiatowych i 1,3 tys. km gminnych. Na dofinansowanie zadań gminnych trafi 1 397 mln zł, na zadania powiatowe przeznaczonych zostało 1 249 mln zł, wartość dofinansowania zadań na drogach obronnych to 500 mln zł.
Województwo dolnośląskie – limit na dofinansowanie zadań realizowanych przez samorządy województwa dolnośląskiego wyniesie 144 mln zł:
– 46,5 mln zł na zadania powiatowe,
– 97,5 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 110 zadań: 27 powiatowych i 83 gminne, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 107 kilometrów dróg: 42 km powiatowych i 65 km gminnych.
Województwo kujawsko-pomorskie – limit 146,2 mln zł:
– 43 mln zł na zadania powiatowe,
– 03,2 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 139 zadań: 25 powiatowych i 114 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 195 kilometrów dróg: 67 km powiatowych i 128 km gminnych.
Województwo lubelskie – 271,5 mln zł:
– 163,9 mln zł na zadania powiatowe,
– 107,6 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 115 zadań: 29 powiatowych i 86 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 265 kilometrów dróg: 182 km powiatowych i 83 km gminnych.
Województwo lubuskie limit 85,7 mln zł:
– 31,5 mln zł na zadania powiatowe,
– 54,2 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 61 zadań: 20 powiatowych i 41 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 71 kilometrów dróg: 36 km powiatowych i 35 km gminnych.
Województwo łódzkie – limit 153,3 mln zł:
– 82,7 mln zł na zadania powiatowe,
– 70,6 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 107 zadań: 37 powiatowych i 70 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 267 kilometrów dróg: 169 km powiatowych i 98 km gminnych.
Województwo małopolskie limit 191,7 mln zł:
– 87,8 mln zł na zadania powiatowe,
– 103,8 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 169 zadań: 44 powiatowe i 125 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 218 kilometrów dróg: 107 km powiatowych i 111 km gminnych.
Województwo mazowieckie limit 299,5 mln zł:
– 164,9 mln zł na zadania powiatowe,
– 134,6 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 111 zadań: 38 powiatowych i 73 gminne, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 142 kilometrów dróg: 75 km powiatowych i 67 km gminnych.
Województwo opolskie limit 55,5 mln zł:
– 8,4 mln zł na zadania powiatowe,
– 47,1 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyskają 42 zadania: 10 powiatowych i 32 gminne, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 31 kilometrów dróg: 9 km powiatowych i 22 km gminnych.
Województwo podkarpackie limit 181,4 mln zł:
– 87,9 mln zł na zadania powiatowe,
– 93,5 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 106 zadań: 27 powiatowych i 79 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 185 kilometrów dróg: 101 km powiatowych i 84 km gminnych.
Województwo podlaskie limit 201,1 mln zł:
– 104,4 mln zł na zadania powiatowe,
– 96,7 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyskają 164 zadania: 61 powiatowe i 103 gminne, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 282 kilometrów dróg: 178 km powiatowych i 104 km gminnych.
Województwo pomorskie limit 131,9 mln zł:
– 44,6 mln zł na zadania powiatowe,
– 87,3 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 116 zadań: 29 powiatowych i 87 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 192 kilometrów dróg: 82 km powiatowych i 110 km gminnych.
Województwo śląskie Limit 139,1 mln zł:
– 69 mln zł na zadania powiatowe,
– 70,1 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 87 zadań: 31 powiatowych i 56 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 128 kilometrów dróg: 62 km powiatowych i 66 km gminnych.
Województwo świętokrzyskie limit 141,2 mln zł:
– 71,5 mln zł na zadania powiatowe,
– 69,7 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyskają 104 zadania: 41 powiatowych i 63 gminne, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 127 kilometrów dróg: 68 km powiatowych i 59 km gminnych.
Województwo warmińsko-mazurskie limit 169 mln zł:
– 84,4 mln zł na zadania powiatowe,
– 84,6 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyskają 152 zadania: 55 powiatowych i 97 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 305 kilometrów dróg: 171 km powiatowych i 134 km gminnych.
Województwo wielkopolskie limit 233,3 mln zł:
– 106,5 mln zł na zadania powiatowe,
– 126,8 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 150 zadań: 42 powiatowe i 108 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 184 kilometrów dróg: 97 km powiatowych i 87 km gminnych.
Województwo zachodniopomorskie limit 102,2 mln zł:
– 52,2 mln zł na zadania powiatowe,
– 50 mln zł na zadania gminne.
Wsparcie uzyska 47 zadań: 22 powiatowe i 25 gminnych, co pozwoli na budowę, przebudowę lub remont 71 kilometrów dróg: 47 km powiatowych i 24 km gminnych.
Zadania miejskie 2023
Premier na początku lutego zatwierdził także dofinansowanie ze środków RFRD dla 18 zadań miejskich, zgłoszonych przez prezydentów miast na prawach powiatu będących siedzibą wojewody lub sejmiku województw.
Łączna wartość środków RFRD przeznaczonych na dofinansowanie realizacji 18 inwestycji w miastach na prawach powiatu będących siedzibą wojewody lub sejmiku województwa to 382,4 mln zł. Ogółem wartość tych zadań wynosi 983 mln zł.
Portal Samorządowy
Jak waloryzować umowy, żeby nie stracić? Diabeł tkwi w szczegółach
Natalia Rasiewicz | 27 lutego 2023 – 14:00
Zamówienia publiczne od zawsze hołdowały zasadzie niezmienności, szczególnie w przypadku wynagrodzenia – bo to ono często decydowało o wyborze konkretnej oferty. Jak więc w momencie stale rosnących cen surowców i kosztów pracowniczych waloryzować je prawidłowo?
Wiele mechanizmów pozwalających na waloryzację umowy funkcjonowało jeszcze przed zmianą ustawy.
– Musimy pamiętać, że ta waloryzacja działa w dwie strony. W przypadku spadku ceny materiałów i surowców zamawiający może również wystąpić z wnioskiem do wykonawcy o zmianę tego wynagrodzenia, na obniżenie tego wynagrodzenia – mówi Sebastian Wach, naczelnik Wydziału Zamówień Publicznych w Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej.
– Bardzo często jest tak, że wykonawcy wciąż wysyłają wnioski waloryzacyjne, powołując się nadal na pandemię, na pracowników, na kwestie związane z wojną, podczas gdy te okoliczności już nie powinny być brane pod uwagę – tłumaczy Jarosław Rokicki, naczelnik Wydziału Zamówień Publicznych w Urzędzie Miejskim w Dąbrowie Górniczej.
Koniunktura w sektorze budowlanym – Ceny materiałów i usług, a także waloryzacja przetargów w przepisach i w praktyce – będą też tematami poruszonymi podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.
Problematyka waloryzacji w zakresie wynagrodzeń w umowach o zamówienie publiczne nabiera szczególnego znaczenia. Od kilkunastu miesięcy, obok wzrostu cen materiałów, surowców (w szczególności kluczowych dla inwestycji infrastrukturalnych, takich jak: paliwa płynne, kruszywa, beton, asfalty czy aluminium) i kosztów pracowniczych, wykonawcy borykają się z problemem ograniczenia dostępności produktów i materiałów, m.in. z powodu przerwania łańcuchów dostaw czy braku pracowników (część pracowników będących obywatelami Ukrainy wyjechała z Polski).
Wszystkie wymienione wyżej czynniki istotnie wpłynęły i nadal wpływają na obniżenie rentowności kontraktów zawartych w procesie udzielania zamówień publicznych. Waloryzacja w wielu wypadkach jest już koniecznością.
– My hołdujemy zasadzie równego traktowania, równej konkurencji, jeżeli chodzi o wykonawców i to jest bardzo istotne, że mamy niezmienność ceny. Dlatego to, co się dzieje na etapie realizacji umowy, może w prosty sposób wypaczyć wynik postępowania. Moim zdaniem ta dyskusja jest niezmiernie istotna szczególnie w przypadku, kiedy nie zajmujemy się postępowaniami w kontekście procedur, ale procedurami wdrażania mechanizmów waloryzacyjnych – tłumaczy Jarosław Rokicki, naczelnik Wydziału Zamówień Publicznych, Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej.
Czy wprowadzone do tej pory rozwiązania, definiujące klauzule waloryzacyjne, są wystarczające? Zdaniem Michała Zastrzeżyńskiego, wiceprezydenta Sosnowca, zależy kogo zapytamy.
– Jeśli pytamy samorządowców, wydaje się, że odpowiedź jest twierdząca, z punktu widzenia wykonawców niejednokrotnie mogą być rozczarowani postawą zamawiających, bo to po stronie wykonawcy znajduje się ciężar udowodnienia potrzeby waloryzacji – tłumaczy wiceprezydent Sosnowca.
– Wydaje się, że przepisy, które aktualnie funkcjonują na gruncie formalno-prawnym, są wystarczające. Nie zmienia to faktu, że zawsze po stronie dysponenta takich środków pojawia się obawa, czy ten wniosek o waloryzację rozpatrzyć pozytywnie, bo przyjdzie kontrola i niekoniecznie z naszym zdaniem się zgodzą – mówi Michał Zastrzeżyński.
Waloryzacja w zamówieniach publicznych – najczęściej popełniane błędy
Pierwszym podstawowym błędem w przypadku klauzul waloryzacyjnych jest to, że wielu zamawiających postępuje automatycznie, kopiując rozwiązania innych zamawiających, co może powodować powielanie błędów i niedostosowanie przedmiotu zamówienia do warunków rynkowych.
– Jeżeli chodzi o waloryzację umów wykonawców, to musimy pamiętać, że ta waloryzacja działa w dwie strony. W przypadku spadku ceny materiałów i surowców zamawiający może również wystąpić z wnioskiem do wykonawcy o zmianę tego wynagrodzenia, na obniżenie tego wynagrodzenia – mówi Sebastian Wach, naczelnik Wydziału Zamówień Publicznych, Urząd Miejski w Bielsku-Białej.
Innym istotnym błędem popełnianym podczas waloryzacji jest bezrefleksyjne rozpatrywanie pozytywnie wszystkich wniosków waloryzacyjnych. Także tych dotyczących umów długoterminowych, zawartych między innymi przed 24 lutego 2022 roku.
– Sprawdzam wszystkie wnioski pod względem ich kompletności, czy mają uzasadnienie faktyczne i prawne, i czy przede wszystkim mają dowody. Bardzo często jest tak, że wykonawcy wciąż wysyłają wnioski waloryzacyjne, powołując się nadal na pandemię, na pracowników, na kwestie związane z wojną, podczas gdy te okoliczności już nie powinny być brane pod uwagę – tłumaczy Jarosław Rokicki, naczelnik Wydziału Zamówień Publicznych, Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej.
Jakie przepisy normują kwestię zmiany wynagrodzenia z tytułu waloryzacji
Oprócz ustawy o finansach publicznych, ważne w kwestii waloryzacji wynagrodzeń w umowach o zamówienia publiczne wydają się także opinia z marca 2022 roku Urzędu ds. Zamówień Publicznych, która dopuściła możliwość wprowadzania waloryzacji w oparciu o przesłanki ustawowe, a także opinia z lipca 2022 roku prokuratorii generalnej, która oprócz aspektu typowo prawnego, wskazała również na aspekt gospodarności.
Warto jednak pamiętać, że wiele mechanizmów pozwalających na waloryzację umowy funkcjonowało jeszcze przed zmianą ustawy o finansach publicznych.
– Mieliśmy możliwość zmiany umowy, jeżeli chodzi o nieistotność, czyli o 10-proc. możliwość zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy w przypadku usług i dostaw, 15-proc. w przypadku robót budowlanych; mieliśmy też artykuł 455, poprzednio 144, który mówił o tym, że w przypadku zdarzeń, których zamawiający nie mógł przewidzieć, istnieje możliwość zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy do 50 proc. – wylicza Sebastian Wach z Bielska-Białej.
Problem polegał na tym, że te mechanizmy nie były obowiązkowe dla zamawiających. Zamawiający mógł, ale nie musiał ich zastosować. Zmiana ustawy pomogła wykonawcom w tym, by waloryzować wynagrodzenia w stosunku do umów wcześniej już zawartych.
Dziennik Gazeta Prawna
Usprawnienia w specustawie drogowej odłożone w czasie
Krzysztof Bałękowski | 1 marca 2023, 17:00
Rada Ministrów podczas wczorajszego posiedzenia zdecydowała, że nowelizacja ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw będzie przedmiotem dalszych prac rządu. Projekt zakłada m.in. zmiany w specustawie drogowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 162), które mają usprawnić realizację inwestycji publicznych.
Pomóc ma w tym przede wszystkim umożliwienie zarządcy drogi wejścia na teren nieruchomości objętej decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach – w celu przeprowadzenia prac przygotowawczych polegających m.in. na przeprowadzeniu badań archeologicznych, prac geologicznych czy pomiarów koniecznych do sporządzenia raportu o odziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko – również bez zgody właściciela lub użytkownika wieczystego. W pierwszej kolejności projekt zakłada, że właściwy zarządca drogi wystąpi o zgodę na wejście i uzgodni z właścicielem przewidywany sposób, zakres i termin korzystania z nieruchomości. Taka zgoda powinna zostać wydana w terminie 30 dni. Jeśli jednak tak się nie stanie, zarządca drogi będzie mógł wystąpić o nią do wojewody (w przypadku dróg krajowych i wojewódzkich) albo do starosty (w przypadku dróg powiatowych i gminnych). Decyzja wydawana będzie na czas określony, nie dłuższy niż trzy lata. Przysługiwać będzie od niej odwołanie do organu wyższego stopnia – wojewody w przypadku wydania decyzji przez starostę albo ministra właściwego do spraw budownictwa w przypadku decyzji wydanej przez wojewodę.
Projekt doprecyzowuje również zakres odwołania od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). Będzie musiała znaleźć się w niej istota i zakres żądania oraz dowody uzasadniające to żądanie. Obecnie postępowanie może wstrzymać nawet lakoniczne, jednozdaniowe odwołanie. Wiele zmian dotyczyć będzie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2022 r. poz. 1029 ze zm.). Już na początkowym etapie postępowania dotyczącego wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach konieczne będzie przeprowadzenie analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Właściwy organ odmówi wydania zgody na realizację przedsięwzięcia, jeśli niezgodność z MPZP zostanie stwierdzona. ©℗